ისრაელის პრემიერ-მინისტრმა ბენიამინ ნეთანიაჰუმ ქვეყნის ყველაზე ცნობილი ჯაშუშის, ელი კოენის 2,500-ზე მეტი ნივთი დააბრუნა სირიიდან და მათი ნაწილი ჯაშუშის ქვრივს გადასცა.
„ჩვენ ჩავატარეთ სპეცოპერაცია „მოსადის“, ისრაელის სახელმწიფოს მიერ, რათა ხელში ჩაგვეგდო ელი კოენის არქივი, რომელიც 60 წლის განმავლობაში სირიის დაზვერვის სეიფებში ინახებოდა. ყველაფერი ისრაელში ჩამოვიტანეთ. მინდოდა, რომ ამის შესახებ თქვენც შეგეტყოთ“,-ამბობს ბენიამინ ნეთანიაჰუ, ისრაელის პრემიერ-მინისტრი.
ელი კოენის ქვრივის, ნადია კოენის მთავარი სურვილი მისი გარდაცვლილი ქმრის ნეშტის სამშობლოში გადმოსვენებაა.
PM Netanyahu: “The Eli Cohen archive, which was brought in a special effort, will educate generations, and expresses the unwavering commitment to bring back home all of our missing, captives and hostages.” pic.twitter.com/yx9Rs7LJkp
— Prime Minister of Israel (@IsraeliPM) May 18, 2025
„ჩვენ ყველაფერს ვაკეთებთ, რომ ელი ისრაელში გადმოვასვენოთ. ის ისრაელის ლეგენდაა. ის იყო ყველაზე გამორჩეული აგენტი, ვინც კი ისრაელის დაზვერვას ოდესმე ჰყოლია“,-ამბობს ბენიამინ ნეთანიაჰუ, ისრაელის პრემიერ-მინისტრი.
კოენის ისტორია არ არის უბრალოდ ჯაშუშობის ქრონიკა — ეს არის ამბავი, რომელმაც რეგიონის გეოპოლიტიკური რეალობა რადიკალურად შეცვალა.
მისი მთავარი გამარჯვება იყო სირიის სამხედრო ინფრასტრუქტურის შესახებ დეტალური რუკების გადაგზავნა ისრაელისთვის, მათ შორის გოლანის სიმაღლეების თავდაცვის სქემების. ეს ინფორმაცია 1967 წლის ექვსდღიან ომში გადამწყვეტი გახდა.
ერთ-ერთი დაუჯერებელი დეტალი მისი მუშაობიდან იყო შეთავაზება, რომელიც კოენმა სირიის სამხედრო უწყებას ურჩია: ხეები დაერგოთ გოლანის სიმაღლეებზე სამხედრო ბაზების გარშემო, რათა ჯარისკაცებს ჩრდილი ჰქონოდათ. მოგვიანებით, სწორედ ამ ხეების დახმარებით ამოიცნო ისრაელის არმიამ სამიზნეები ოპერაციის დროს.
მოგვიანებით, 1965 წლის იანვარში სირიის უშიშროების ძალებმა კოენი დააკავეს. 1965 წლის 18 მაისს კი ელი კოენი, დამასკოში, საჯაროდ ჩამოახრჩვეს. მის სიკვდილს ისრაელში ეროვნული გლოვა მოჰყვა.
ახლა კი მისი ნივთები ისრაელში დაბრუნდა. მათ შორისაა დოკუმენტები, ჩანაწერები, ფოტოები და სირიის დაზვერვის მიერ 1965 წლის იანვარში დაკავების შემდეგ ამოღებული ნივთები, ასევე — კოენის ხელით დაწერილი წერილები ოჯახისთვის, მისი მისიის დროს გადაღებული ფოტოები და პირადი ნივთები, რომლებიც მისი დაკავების შემდეგ სახლიდან წაიღეს.
