ევროპა დემოკრატიის დაცვის ახალ სტრატეგიაზე გადადის. “ევროპული დემოკრატიის ფარი” – ასე ქვია ახალ პროექტს, რომელიც სამოქალაქო საზოგადოების, მედიისა და მოსახლეობის მედეგობის გაძლიერებას გულისხმობს. მთავარი მიმართულება ევროპაში დეზინფორმაციასთან ბრძოლა, თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნების დაცვა და დამოუკიდებელი მედიის გაძლიერებაა.
მიზეზად ევროკომისიაში პოლიტიკური კონფრონტაციის, რეგიონალური და საერთაშორისო კონფლიქტებისა და სწრაფ ტექნოლოგიურ ზრდას ასახელებენ, რომელმაც სარგებელთან ერთად ბევრი საფრთხე გამოავლინა – დემოკრატიაზე გაძლიერებული თავდასხმების ფონზე. მათ უკან ბრიუსელში ნათლად ხედავენ ავტორიტარულ რეჟიმებს,რომელბსაც დემოკრატია სამიზნეში ჰყავთ ამოღებული.
“დემოკრატია თავისუფლების, კეთილდღეობისა და უსაფრთხოების ფუნდამენტია. ევროპული დემოკრატიის ფარი გააძლიერებს იმ საკვანძო ელემენტებს, რომლებიც მოქალაქეებს აძლევს საშუალებას იცხოვრონ საერთო დემოკრატიული ღირებულებების პირობებში ყოველდღიურად. ეს კი მოიცავს სიტყვის თავისუფლებას, დამოუკიდებელ მედიას, მედეგ ინსტიტუციებს და აქტიურ სამოქალაქო საზოგადოებას. ესაა ევროპის ძალა და ჩვენ უნდა გავზარდოთ ჩვენი კოლექტიური შესაძლებლობა რათა დავიცვათ ის ყველანაირ დროში” – ურსულა ფონ დერ ლაიენი – ევროკომისიის პრეზიდენტი
“ლიბერალური დემოკრატია დარტყმის ქვეშაა. ჩვენ ვხედავთ კამპანიებს, მათ შორის რუსეთისგან, რომელიც მოწყობილია იმისათვის, რომ მოახდინოს ჩვენი მოქალაქეების პოლარიზება, ძირი გამოუთხარის ნდობას და დააბინძუროს პოლიტიკა ჩვენს ქვეყნებში. ევროპული დემოკრატიის ახალი ფარი არის პასუხი, რათა დავიცვათ ჩვენი დემოკრატიის მთავარი ინგრედიენტები : თავისუფალი მედია, ფაქტებზე დაფუძნებული დებატები და სამართლიანი არჩევნები. თუ გვსურს დემოკრატიამ გაიმარჯვოს, ის უკეთ უნდა დავიცვათ”- კაია კალასი – ევროკომისარი საგარეო და უსაფრთხოების საკითხებში
ევროპული დემოკრატიის ფარი საინფორმაციო მანიპულაციასა და დეზინფორმაციას სხვადასხვა გზით გაუმკლავდება, მათ შორის ონლაინ და ოფლაინ. აქცენტი გაკეთდება ევროპის მოქალაქეების მედია-წიგნიერების ზრდაზე, განსაკუთრებით კი ახალგაზრდებში. შემუშავდა ახალი სტრატეგია სამოქალაქო სექტორის გაძლიერებისთვის. ამ მხრივ კომისიაში ხაზს უსვამენ თითოეული მოქალაქის როლზე, დემოკრატიის გაძლიერებაში.
“კომისიამ ერთობლივად დაამტკიცა ევროპული დემოკრატიის ფარის პროექტი, ისევე როგორც ევროკავშირის საკომუნიკაციო სტრატეგია სამოქალაქო საზოგადოებასთან დაკავშირებით. ჩვენ ვცხოვრობთ ძალიან სწრაფი გეოპოლიტიკური ცვლილებებისა და ტექნოლოგიური ტრანსფორმაციის ეპოქაში. ნათლად შეგვიძლია დავინახოთ, რომ ჩვენი დემოკრატია ზეწოლისა და დარტყმის წინაშე დგას. 4 წელი შესრულდება, მას შემდეგ რაც რუსეთმა სრულმასშთაბიანი აგრესიული ომი წამოიწყო უკრაინის წინააღმდეგ. გაცილებით დიდი ხანია უტევს ევროპულ კავშირს ჰიბრიდული შეტევებით, საინფორმაციო მანიპულაციისა და ჩარევის გზით. ამ საფრთხეებზე საპასუხოდ უნდა გავაძლიეროთ ნდობა ჩვენი დემოკრატიის მიმართ და გავაძლიეროთ ჩვენი ნაბიჯები მის დასაცავად. დემოკრატიული ფარის საფუძველიც ესაა, გააძლიეროს საზოგადოებრივი ნდობა დემოკრატიისა და დემოკრატიული ინსტიტუციების მიმართ. ევროპული დემოკრატიული ფარი სამ საყრდენზე დგას : 1. დაიცვას ჩვენი საინფორმაციო სიბრტყე, 2. გააძლიეროს დემოკრატიული ინსტიტუციები და 3. გააძლიეროს ჩვენი საზოგადოებრივი მედეგობა. როდესაც ონლაინ სიბრტყეში ინფორმაციის კეთილსინდისიერებაზე ვსაუბრობთ, უკვე გვაქვს სოლიდური ჩარჩო, ციფრული სერვისებისა და ხელოვნური ინტელექტის აქტების სახით. სწორედ მათზე დავაშენებთ საინფორმაციო სივრცის უსაფრთხოებას, ინცინდენტებზე რეაგირებისა და კრიზისებზე პასუხის პროტოკოლით, რათა ჩვენი პასუხი იყოს სწრაფი და კოორდინირებული, ასევე რაც შეიძლება ფართო და საზღვრებსშორისი. ვიმუშავებთ იმაზე, რომ მოვახდინოთ დეზინფორმაციის დემონეტიზაცია, ასევე დეზინფორმაციული კონტენტისთვის რეკლამიდან მიღებული შემოსავლის შეზღუდვით. ვაძლიერებთ ფაქტების გადამოწმების შესაძლებლობებს, ვაფართოვებთ ევროპული ციფრული მედიის ჰაბებს, რათა მონიტორინგის ახალი შესაძლებლობები შევქმნათ. ეს კი დაგვეხმარება პან-ევროპული დამოუკიდებელი ქსელების ანალიზში, რაც სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია. მეორე საყრდენი სამართლიანი და თავისუფალი არჩევნების უზრუნველყოფაა, ასევე თავისუფალი და დამოუკიდებელი მედია. ასევე განვაახლებთ რეკლამირების წესებს და ახალ როლებზეც ვკონცენტრირდებით, როგორიცაა ე.წ. ინფლუენსერები. მედიის მედეგობის პროგრამა ევროპული ფონდებიდან გაძლიერდება. დემოკრატიის კიდევ ერთი საფუძველი ძლიერი და აქტიური სამოქალაქო საზოგადოებაა, ჩვენი სტრატეგია კოორდინირებულ და ეფექტურ მხარდაჭრას გულისხმობს”, – ჰენნა ვირკუნენი – ტექნოლოგიური სუვერენობის, უსაფრთხოებისა და დემოკრატიის საკითხებში ევროკომისიის ვიცე-პრეზიდენტ
ახალი სტრატეგია კანდიდატებს და პოტენციურ კანდიდატებსაც შეეხებათ. ნაბიჯები გაძლიერდება როგორც ეროვნულ დონეზე, ისე გაფართოების პაკეტში მყოფ ქვეყნებთან მუშაობითაც. ამ მხრივ მოლდოვაში ჩატარებული არჩევნები და იქ რუსულ დეზინფორმაციულ კამპანიასთან წარმატებული ბრძოლა სახელმძრვანელოდ გამოიყენება.
„მსურს მკაფიოდ ავღნიშნო, რომ ჩვენი კანდიდატი და პოტენციური კანდიდატი ქვეყნები არ დარჩებიან ამ ხაზის მიღმა. ისინი იქნებიან მნიშვნელოვანი პარტნიორები იმ ნაბიჯებში, რომელსაც გადავდგამთ. ევროპული დემოკრატიის ფარი არ ეხება მხოლოდ ჩვენი ღირებულებების დაცვას ჩვენსავე საზღვრებში, არამედ მის მიღმაც, რადგან დემოკრატია არ აყვავდება იზოლაციაში. ის უფრო ძლიერი, უფრო უსაფრთხო და უფრო მედეგი იზრდება მაშინ, როდესაც გარშემორტყულია სხვა დემოკრატიებით. ჩვენ უკვე დღეს გვაქვს ევროკავშირის პირველი სტრატეგია სამოქალაქო საზოგადოებისთვის, რომელიც ასახავს იმ ადამიანების მნიშვნელოვან როლს, ვინც დემოკრატიას აცოცხლებს. სამოქალაქო საზოგადოებებს უნდა შეეძლოთ თავისუფლად საუბარი, უსაფრთხო პირობებში მოქმედება და წვდომა იმ მხარდაჭრაზე, რომელიც განვითარებისთვის ესაჭოროებათ. როდესაც სამოქალაქო სივრცე ირყევა, ჩვენ ვიცით რომ ამ დროს სუსტდება დემოკრატია. მომავალ წელს ჩვენ ავაშენებთ ახალ სამოქალაქო პლათფორმას, რომლის ფარგლებშიც სამოქალაქო საზოგადოებას პირდაპირ ევროკომისიასთან შეეძლება საუბარი ევროპულ უფლებება თუ ღრებულებებზე . ევროპაში სამოქალაქო აქტორები ზეწოლასა და სამართლებრივ დევნას აწყდებიან, ასევე ონლაინ ზეწოლასა და ბიუროკრატიულ ბარიერებს. ჩვენ ჩამოვაყალიბებთ ჰაბს, სადაც გამოვიკვლევთ საფრთხეებსა და შევთავაზებთ გადაწყევტის გზებს. დაფინანსება არის დამოუკიდებელი სამოქალაქო საზოგადოების მთავარი საყრდენი, ეს სტრატეგია კი ხაზს უსვამს ევროპულ ფონდებზე ხელმისაწვდომობას. დემოკრატიის დაცვა გრძელი თამაშია – ეს არაა დანიშნულების ადგილი, ეს პროცესია. საფრთხეები არსად წავა – ესაა რეალობა, მაგრამ კოორდინირებული ძალისხმევა, ინვესტციები და ქმედითი ნაბიჯები დაეხმარება დემოკრატიასა და სტაბილურობას შემდეგი თაობებისთვის. ჩვენ შეგვიძლია შევხედოთ ევროპის წარსულს ან პუტინის რუსეთს, რომ გავიხსენოთ თუ რას ნიშნავს ცხოვრება დემოკრატიის გარეშე, ეს ლამაზი სურათი ნამდვილად არ არის.
ჩვენს კონტინენტსა და მის მიღმაც ავტორიტარული რეჟიმები იყენებენ ჰიბრიდულ ტაქტიკებს, ინფრასტრუქტურაზე შეტევებს, მიგრაციაზე კაპიტალიზებას, ინფორმაციის მანიპულირებას, კრიმინალური ქსელების საარჩევნო პროცესებში ჩართვას, ჩარევას, და ამაში სერიოზული ინვესტიცია ხორციელდება. მიზანია შემცირდეს მოქალაქეების ნდობა, ხელი შეეწყოს განხეთქილებას, ჩარევა მოხდეს არჩევნებში, დესტაბილიზაცია და დემოკრატიული ინსტიტუციებისთვის ძირის გამოტხრა.
დეზინფპორმაცია, ალგორითმული მანიპულაცია, ფინანსური ზეწოლა მედიაზე, ხელოვნური ინტელექტის ხელსაწყოები – ახლა ემუქრება ჩვებს დემოკრატიებს. უნდა დვიცვათ ფუნდამენრუტი უფლებები – თავისუფალი არჩევნები, მედია თავისუფლება, უსაფრთხო სამოქალაქო სივცრე, ეს უბრალოდ ღირებულებები არაა. ეს თავდაცვის პირველი ხაზია – სწორედ ამიტომაც წარვადგენთ ამ პაკეტს”, – ევროკომისარი დემოკრატიის, სამართლის, კანონის უზენაესობისა და მომხმარებელთა დაცვის საკითხებში,მიქაელ მაკგრათი.
საინფორმაციო ეკოსისტემის გაჯანსაღება, სამოქალაქო საზოგადოებისთვის ძლიერი ინსტრუმენტების მიცემა და არჩევნების მიმართ ნდობის უზრუნველყოფა ის ამოცანებია, რომელიც ბრიუსელმა დემოკრატიის გასაძლიერებლად დაისახა. ბრიუსელმა ახალი საკომუნიკაციო სტრატეგია რამდენიმე კვირის წინ დააანონსა, რომელიც სტრატეგიულ კომუნიკაციებში ცვლილებებს გულისხმობს – ჰიბრიდული და მავნე თავდახმების საპასუხოდ ევროპის კონტინენტზე.
